Tek zamanlı stop

Basketbolda stop bir oyuncunun koşma yada top sürme sonrasında toplu yada topsuz durma pozisyonuna gelmesidir.Stoplar bir çok beceriyi dengeli şekilde yapmayı kolaylaştırdığı gibi diğer oyun aksiyonları için uygun ortam oluşturur. Bu stop seklinde oyuncu topu havada alır.Oyuncu topu alması sonrası aynı anda yere temas eder.Hareket sırasında vücut ağırlığını öne düşürmek ve vücutta meydana gelecek dengesiz hareketleri önlemek için dizler normal duruştan biraz daha fazla bükülmelidir.Vücut ağırlığını her iki ayağa da eşit dağıtmak gerekir.Burada oyuncunun iki ayağının aynı anda yere temas etmesi oyuncuya büyük bir hareket serbestliği kazandırır.Bu stop ta oyuncu her iki ayağını da pivot ayağı olarak kullanabilir.

Çift zamanlı stop

Koşu ve top sürme sonrasında hızlı ve güvenli bir şekilde uygulanacak stop çeşididir.Hareket top sürüş,pas yada rebaund sonrasında ayaklar ardışık olarak zeminle temas eder.Zeminle temas eden ilk ayak sabit ayaktır.Ayakların ilk temasından sonra oyuncu dizlerini bükerek vücudunu alçaltır.İki zamanlı stop ta denge önemli bir faktördür.Süratli koşu yada top sürme sonrasında tek zamanlı stopa göre daha emniyetli bir duruş sağlanır.

Tek ve Çift zamanlı stopları öğrenebilmek için kullanılabilecek bazı çalışmalar:

Her iki duruşu da benzer çalışmalarla geliştirebiliriz. Bu çalışmalar sırasında unutulmaması gereken hususlar topu almak için elleri ileriye doğru uzatmak ve her iki duruşta da, duruş gerçekleştiği anda üçlü tehdit pozisyonunu göstermektir. Aşağıda anlatılan tüm çalışmalarda sahadaki bütün antrenörler, oyuncular duruşu tamamladıklarında yanlış yapanları yanlarına giderek uyarırlar ve yanlışlarını zaman kaybetmeksizin düzeltmeye çabalarlar.

1. TOPSUZ ÖN ÇALIŞMA: Tüm oyuncular dip çizgide topsuz olarak yan yana dizilirler. Antrenörün komutuyla hafif tempo koşuya başlarlar. Antrenörün ikinci komutuyla ellerini birbirine vurduktan sonra duruş yaparlar. (Antrenör çalışmanın başında hangi duruşun uygulanacağını belirtir) Duruşu yaptıklarında üçlü tehdidi gösterirler.

2. PAS SONRASI DURUŞ ÇALIŞMASI – 1: Tüm oyuncular birer top alırlar. Hepsi saha içine dağınık vaziyette yerleşerek topu ileriye doğru (1-2 adımlık bir koşu sonrası yakalayabilecekleri uzaklığa) atarlar. Topu yakalayınca antrenörün istediği tekniği uygularlar, yani tek ya da çift zamanlı stop yaparak üçlü tehdidi gösterirler.

3. PAS SONRASI DURUŞ ÇALIŞMASI – 2: Tüm oyuncular orta saha çizgisinde arka arkaya dizilirler. Ellerindeki topu birinci çalışmada olduğu gibi ileriye doğru (1-2 adımlık bir koşu sonrası yakalayabilecekleri uzaklığa yerleştirilmiş kukaya doğru) atarlar. Topu yakalayınca antrenörün istediği tekniği uygularlar, yani tek ya da çift zamanlı stop yaparak üçlü tehdidi gösterirler.

4. DRİPLİNG SONRASI DURUŞ ÇALIŞMASI: Tüm oyuncular orta saha çizgisinin beş metre kadar gerisinde arka arkaya dizilirler. Dripling yaparak sahaya yerleştirilmiş olan kukaya doğru ilerlerler. Kukaya 1-2 adımlık mesafede duruşa başlayarak kuka önünde duruşlarını tamamlarlar. Duruşa başladıkları anda topu yakalayınca antrenörün istediği tekniği uygularlar, yani tek ya da çift zamanlı stop yaparak üçlü tehdidi gösterirler.

Basketbolda tek ve çift zamanlı stop ile ilgili videolara aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Çemberden uzağa aşağıdan yukarı doğru yapılan screen türüdür. Genellikle savunma oyuncusu kendisine arkadan yapılan screeni göremediği için blind pick (kör pick) de denir. Ayrıca back screen yapan oyuncu dışarı açıldığında (pop out ya da step out) boş kalma ihtimali fazla olduğundan (çünkü kendi adamı çemberi korumak için içeride kalacaktır) özellikle şutör oyuncular tarafından çokça kullanılır .

Back screen ile ilgili videolar:

Screen : (pick de denir) bir hücum oyuncusunun, bir takım arkadaşını savunan rakip oyuncuyu perdeleyerek takım arkadaşına avantaj yaratması olarak tanımlanabilir. Bir hücum organizasyonunda screeni kullanan oyuncu kadar, screen yapan oyucunun da sayı şansı oluşur; bundan dolayı her screen bir topa dönme (roll) hareketini de içerir.

Down Screen: Yukarıdan aşağıya doğru yapılan screenlerdir. Genellikle uzun oyuncular tarafından kısa oyunculara şut attırmak amacıyla yapıldığı gibi ; kimi zamanlar uzun oyuncuyu dışarı çıkarmak için de kullanılır.

Down screen ile ilgili videolar:
 

Screeni kuran bir yerine iki oyuncunun olduğu screenlerdir. Genellikle double pick olarak adlandırılan screen türünde screeni kuran iki oyuncu yan yana dururlar ve geniş bir screen oluştururlar .

Stagger (sıralı) pickte de, double pick gibi screeni kuran iki oyuncu vardır. Sıralı screenin double pickten farkı, screen yapan oyuncuların yan yana değil; arka arkaya durmaları ve screenden çıkacak oyuncuya iki ayrı screen yapmalarıdır. Sıralı screenler genellikle şutör kısa oyunculara şut attırmak amacıyla kullanılır.

Toplu oyuncuya yapılan screenler, screeni kullanan oyuncunun dribblingle adamını geçerek sayıya gitmesi ya da savunmayı üzerine çekerek takım arkadaşlarına asist yapması amacını taşır . Genellikle screeni yapan oyuncu uzun, kullanan kısa oyuncudur.

Günümüz basketbolunun önemli bir parçası olan pickn roll hücumunda, hücum oyuncularının özellikleri ve savunmanın tercihleri doğrultusunda screeni yapan, screeni kullanan yada üçüncü bir oyuncu boş atış şansı bulabilir.

Pick’ and Pop
İki oyuncunun pickn roll oynamasının ardından screen yapan oyuncunun dışarı açılarak şut araması durumudur.

Pick and roll videoları:

Pick and pop ile ilgili videolar:

Bu pas şekli genellikle potaya topsuz dalan oyuncuları ve pivotu beslemek için kullanılır. Bu pas türü genellikle size yakın savunma yapıldığında, topun yere vurdurularak rakip oyuncunun kolları altından takım arkadaşınıza tek veya çift elle atılmasıdır. Kısa atılan bir pas çeşididir. Atış tekniği göğüsten yapılan pas gibi olmakla beraber, avuç içi ve bileklerin yönü yere doğrudur. Dizler ve kalça biraz daha alçak pozisyondadır. Pas yaparken öne doğru bir adım atılması pas isabetliliğinin artmasını sağlar.

Yerden pas sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Yüzünüz top atılan kişiye dönük olmalı,
• Baş yukarda ve dizler hafif bükülü durumdadır,
• Parmaklar açık ve topu kavramış durumdadır,
• Top göğüs hizasında ve dirsekler hafifçe dışa dönüktür,
• Topu elden çıkarırken kollar mümkün olduğunca gergin olmalı ve topun atılacağı kişiye doğru bir adım atılmalıdır,
• Bilekler esnek vaziyette öne ve yukarı doğru topu takip etmelidir.

 
Sektirme pasla ilgili videolar:
 

Oyun içersinde en sık kullanılan basketbolun temel pasıdır. Yakın mesafelerde ve gerektiğinde 10 m. kadar süratli ve emniyetli olarak başarıyla uygulanır. Basketbolda en sık kullanılan ve tercih edilen pas çeşididir. Çabuk ve kolay şekilde yapılması, takım arkadaşının kolay alabilmesi ve yüksek isabetlilik oranı olması göğüsten pasın tercih edilme nedenleridir.

Göğüs pası sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

Yüzünüz top atılan kişiye dönük olmalı,
Baş yukarda ve dizler hafif bükülü durumdadır,
Parmaklar açık ve topu kavramış durumdadır,
Top göğüs hizasında ve dirsekler hafifçe dışa dönüktür,
Topu elden çıkarırken kollar mümkün olduğunca gergin olmalı ve topun atılacağı kişiye doğru bir adım atılmalıdır,
Bilekler esnek vaziyette öne ve yukarı doğru topu takip etmelidir.

Göğüs pas ile ilgili videolar:

Tam saha basit bir göğüs pas çalışması örneği:

Çoğunluklu pivot oyuncusuna verilen bir pas şeklidir. Yan taraflardan daha kolay verildiğinde, savunma oyuncularına nazaran, forvet oyuncuları tarafından daha sık kullanılır. Aynı zamanda pivot oyuncusu da; zorlandığı anda topu geriye çıkarmak veya pivot pozisyonuna giren oyuncuları beslemek için bu pas çeşidini kullanır. Bu pas genellikle savunma oyuncularının ve kesicilerin üzerinden, ribaundu kapan oyuncunun Fast break hücumuna yönelik sahanın uzağındaki bir oyuncuya top atmak için tek veya iki elle kullanılan pas türüdür. Uzun boylu oyuncuları beslemek için ideal bir pas türüdür.

Bu pas atışı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Çift el kullanılacaksa, top baş üzerinde, parmaklar topu arkadan açık olarak kavrayacak şekilde ve başparmaklar topun altında yer alır.
• Pas atacak oyuncu öne doğru bir adım atarak, ağırlık aktarımını arka bacaktan ön bacağına taşır.
• Kollar yukarıda, dirsekler baş seviyesinde hafif bükülü ve öne doğru açık olmalıdır.
• Tek el baş üstü paslarda, hangi el kullanılıyorsa, o yönde top kulak arkası hizasına ve başa yakın bir yerden atılır.
• Parmaklar topu iyice kavramalı ve diğer el atış yönünü göstermelidir.
• Bir adım öne atılarak atış kuvveti ve pas isabetliliği artırılabilir.

Bu paslara ek olarak, alttan pas, yüksek yan pas, tek el pas, tek el alttan pas, tek el yandan pas, çengel pas, aşırtma pas, tek el arkadan pas, tek el arkadan yerden pas gibi kullanılan pas türleri de vardır. Fakat bunlar yukarıda açıklamaları verilen paslar kadar sık kullanılmazlar.

Bu pas şekli genellikle potaya topsuz dalan oyuncuları ve pivotu beslemek için kullanılır. Bu pas türü genellikle size yakın savunma yapıldığında, topun yere vurdurularak rakip oyuncunun kolları altından takım arkadaşınıza tek veya çift elle atılmasıdır. Kısa atılan bir pas çeşididir. Atış tekniği göğüsten yapılan pas gibi olmakla beraber, avuç içi ve bileklerin yönü yere doğrudur. Dizler ve kalça biraz daha alçak pozisyondadır. Pas yaparken öne doğru bir adım atılması pas isabetliliğinin artmasını sağlar.
Yerden pas sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
Yüzünüz top atılan kişiye dönük olmalı,
Baş yukarda ve dizler hafif bükülü durumdadır,
Parmaklar açık ve topu kavramış durumdadır,
Top göğüs hizasında ve dirsekler hafifçe dışa dönüktür,
Topu elden çıkarırken kollar mümkün olduğunca gergin olmalı ve topun atılacağı kişiye doğru bir adım atılmalıdır,
Bilekler esnek vaziyette öne ve yukarı doğru topu takip etmelidir.

Screen e giden basketbol oyuncusunun dikkat edeceği noktalar :

1. Savunmayı görmek

2. Duruş açısında ki uygunluk (screeni yapan oyuncunun arkası bazı özel durumlar hariç topa dönük olmalı)

3. Kontrollü koşu

4. Duruş pozisyonu (bacaklar dirsekler açık, bir el el bileğini yakalamış pozisyonda ve göğüs hizasında)

5. Faule neden olacak herhangi bir hareketten kaçınmak

Screen üzerinden cut edecek oyuncunun dikkat edeceği noktalar:

1. Savunmasını, mutlaka gitmek istediği yönün tersine, topu ve kendisini aynı anda göremeyeceği noktaya kadar götürmeli(çembere doğru aldatma) ki bu hareketi yaparken topu almayı da amaçlamalı. Eğer savunma bu fake e cevap vermez ise, topu alıp çembere yönelebilmeli.

2. Savunma, basketbol oyuncu ile screen alacağı noktada vücut teması kurmalı, ayrıca screen çıkışında omzunu screen e gelen arkadaşına mutlaka temas ettirmeli ki, savunma oyuncucu bu screen e takılsın veya onu yakalamakta biraz geç kalsın.

3. Fake? ten sonra mutlaka yönünü ve hızını değiştirmeli(mutlaka daha hızlı).

4. Screen e gelen arkadaşını görmeli, onun hareketini bitirmesini beklemelidir. Çünkü screen ve cut aynı anda hareketli ise, yani screeni alacak oyuncu screenin durmasını beklemeden hareket ederse, savunma oyuncusu screene takılmayacağı için bu hareket bir anlam taşımayacaktır.

5. Oyuncu topa sahip olduktan sonra, mutlaka basketbol çemberine bakmalıdır. Bu; şut atmak penetration, en önemlisi de oyunu görmek açısından önemlidir.

Set devamlılığında savunmanın ne yapmak istediğini anlayamaz isek hücumunuzu nasıl etkin hale getirebiliriz ki? Topa sahip olduğumuz her pozisyonda çembere bakma alışkanlığı geliştirmek zorundayız. Çünkü, sırf bu nedenden dolayı maçlarda bir dolu olumlu pozisyon(atış ve pas için) harcanmaktadır. Özellikle sert savunmalara karşı screenleri akıllı bir şekilde kullansak bile, sadece iki ? üç saniye boş kalınmaktadır. Bu süre içerisinde oyuncular topu çembere atmaya veya pas vermeye hazır değillerse, pozisyonlar maalesef kaybedilmektedir. En kötüsü de, savunmayı izleyemedikleri için, daha sonra belki de en olmayacak pozisyonda topu çembere atmak zorunda kalınmaktadır.

Genelde oyuncuların  Bu sette bana hiç pozisyon yok  veya  Hiç boş pozisyon bulamıyorum  gibi bir yakınmaları vardır. Gerçek ise hiç böyle değildir. Screeni bekleme sabrı ve savunmanın durumuna göre screeni kullanabilme becerisi gösterebilinirse, screenin olduğu her noktada atış pozisyonu bulunabilir.

Screen üzerinden cut eden oyuncu hem kendi savunmasını, hem de screene gelen arkadaşının savunmasını izlemek zorundadır. Aynı zamanda screene giden oyuncu da hem kendi savunmasını hem de cut eden arkadaşının savunmasını izlemek zorundadır. Çünkü, hücumda hiç bir şey ezbere olmaz. Oyuncularımız, savunmanın durumuna göre hücum etme becerilerini, biz coachlarında yardımıyla geliştirmek zorundadırlar.

Alaeddin YAKAN

Şut Aldatması ve geçiş
Aldatma, öne doğru atılan küçük bir adım, baş ve omuzların hareketiyle başlar. Bu anda top çıkış pozisyonuna, yaklaşık olarak göğüs seviyesine getirilir. Dizler gerçek atışta olduğu gibi hafif bükülü, omuzlar kaldırılmış ve gözler çembere konsantre olmuştur. Özellikle çembere bakış oldukça önemlidir. Rakip bu anda yüksek duruşta, vücut ağırlığını öne doğru aktarmış ve vücudun ağırlık merkezi önde olan bir pozisyon alır. İşte bu anda oyuncu uzun bir adımla rakibin zayıf olan tarafından geçiş hareketini yapar.
Dalma Aldatması ve Şut
Oyuncu çember yönünde herhangi bir ayakla öne doğru küçük bir adım atar. Bakış da aynı yöndedir. Rakip geri çekildiği anda öne doğru atılan adım çok hızlı geri çekilerek şut atılır. Topun tutuluş seviyesi karın hizasındadır.
Salıngaç adım Aldatması
Hareket pota yönüne doğru atılan büyük bir adımla başlar. Savunma oyuncusu bu dalma hareketini önlemek için geriye çekildiği anda, aynı ayak tekrar geri getirilerek eski çıkış pozisyonunu alır. Üçüncü adım tekrar öne atılır. Bununla beraber ayak tekrar geri çekilmez. Dördüncü adımda geriye gidecekmiş hissini veren baş ve omuz aldatmalarıyla savunma oyuncusu geçilir.Bu anda vücudun ağırlık merkezi arkada olup, top kalça hizasında veya daha alçakta, hareket eden ayağın dış kısmında bulundurulur.
Çapraz Adım Aldatması
Sağ elini kullanan oyuncular için sağ ayak sabit, diğeri oyun ayağıdır. Birinci adım sol-ön yana doğru kısa olarak atılır. Top da hareket anında aldatmayı kuvvetlendirmek ve rakibi bu yöne çekmek için çapraz adım atılır. Top sol ayak ve vücut ile korunarak sağ elle sürme hareketine başlanıp rakip geçilir.
İkili Aldatma Sonrası Dalma ve Şut
Hareket, önce potaya dalacak şekilde herhangi bir ayağın ileri adım alınması ile başlar. Savunma oyuncusu muhtemel bir top sürmeyi önlemek için geri çekildiği anda, hücum oyuncusu ayağını geri alarak sıçrayacakmış gibi yapıp, sıçrama atışı aldatması yapar, rakip buna reaksiyon göstermişse, top sürerek çembere dalar. Eğer karşılık vermişse sıçrama atışı yapar.
Pas Aldatması
Hareket göğüs pası ile bir yöne pas verilecekmiş gibi yapılarak başlar. Aldatmadan sonra diğer yöne pas verilir. Bu yön değiştirerek yapılan aldatmanın yanı sıra örneğin; yerden pas atılır gibi yapılır ve savunma oyuncusu kollarını indirdiği anda baş üzerinden istenilen yere pas verilir.

PG | Point Guard, Oyun Kurucu

Genellikle topu rakip sahaya taşıyan, oyunu kuran ve oyuna yön veren oyuncu.

SG | Shotting Guard, Skorer Gard

Basketbol pozisyonlarında iki numara olarak isimlendirilir. Point Guard ile birlikte oyunu kurmaya ve topu taşımaya yardımcı olmasıyla birlikte şuta yönelik setlerde kullanılan oyuncu. Oyun kurucu ile skorer gard arasındaki en büyük fark skorer gardın sayı üretmeye yönelik oynamasıdır.

SF | Small Forward, Kısa Forvet

Kısa forvetlere üç numara denir. Kısa forvet olan oyuncular kısa ve uzun oyunculara yardım ederken şut ve ribaunt konusunda iyi olmaları gerekir. Kısa forvetlerin en önemli özelliklerinden biride iyi savunma yapmalarıdır. Gerektiğinde gard görevinide üstlenebilirler.

PF | Power Forward, Uzun Forvet

Pota altında etkili olmalarıyla birlikte pivota yardım ederler ve gerektiğinde şut atabilen oyunculardır.

C | Center, Pivot

Pota altı oyuncusudur. Pivot pozisyonunda oynayan oyuncular uzun boylu olurlar. Ribaunt ve bloğun en önemli mevkileridir. Genel olarak pivotlar uzak mesafeli şutlarda iyi değildirler.

TLAHIOTEHIEDEN, SEPET TOPUNA BASKETBOLUN TARİHİ…
Basketbol, basket (sepet) ve ball, (top) kelimelerinin birleşimi ve Türkçeye çevirisi ile sepet topu anlamını taşıyor. Sepet Topu, yani basketbol, bulucusu veya orta çıkaranı olan Dr James Naismith tarafından isimlendirilmiş.Bugün tüm dünyada milyonlarca insanı peşinden sürükleyen en önemli ve en büyük spor dallarından biri olan basketbolun tarihi aslında çok uzun yıllar öncesine, hatta 1890lı yallardaki icadından da öncesine dayanıyor. Kristof Colombun Amerikayı keşfinden önce Güney Amerikanın yerlilerinden olan Mayas kabilesi arasında da basketbola çok benzeyen Tlahiotenie adıyla bir oyun oynandığı ve bu Tlahiotenienin Mayas kabilesinin milli oyunu olduğu tespit edilmiş. Basketbolun anavatanı, ortaya çıkışı ve yaygınlığı göz önünde bulundurulduğunda Amerika olarak kabul edilse de basketbolun babası diyebileceğimiz ve basketbolun mucidi olarak kabul edilen Dr.James Naismith, aslen bir Kanadalı. Uzun yıllar Amerikada spor eğitmenliği yapan Naismithin, Mayas kabilesenin oynadığı Tlahiotenie oyunundan esinlenerek sepet topu oyununu ortaya çıkardığı düşünülmekte.
MAYAS KABİLESİNDE OYUN TARZI BİRAZ FARKLI
Güney Amerikada yerleşik Mayas kabilesi ile ilgili günümüze gelen kalıntılardan edinilen bilgilere göre, bu sportif kabilede basketbol biraz daha farklı tarzda veya daha çok fiziki güce dayalı oynandığı söylenebilir. Bugünkü Basketbol oyun alanının en az 5 misli büyüklükte bir sahada mermerden yapılmış duvarlar üzerine yerden yaklaşık 4 metre yüksekliğe yere paralel değil, dik olarak sabitlenmiş ve yarım metre çapındaki çemberlerle oynanan Tlahiotenie oyunu bugünkü basketbol sporundan daha zor şartları içinde barındırıyormuş.

MAYASLAR MERMER ÇEMBERE, NAISMITH SEPETE ATMIŞ TOPU.
Mayas kabilesinin Tlahiotenie oyunundan esinlediği düşünülen Dr. James Naismith, Amerika?nın Sprinfield eyaletinde beden eğitimi öğretmenliği yaparken uzun yıllardır hayalinde yaşattığı bu sportif oyuna son şeklini verir. Spor Salonunun karşılıklı duvarlarına asılan tahtadan yapılma sepetlere topu sokma esasına dayalı olan bu oyun, ilk olarak atlet ve beyzbolculara iyi bir kış antrenmanı olarak tasarlanır. Duvara asılı sepetlere topu atma hedefinden dolayı da Naismith oyununa sepet topu anlamına gelen basketbolu seçer.

KISA SÜREDE TÜM AMERİKAYA YAYILDI, FRANSADA BEĞENİLMEDİ.
1892 yılında Springfield eyaletinde doğan basketbol sporu kısa sürede Amerikanın dört bir yanına yayılır ve iki sene içinde Amerikadaki okulların başlıca spor dallarının arasına girer. Liselerde ve Üniversitelerde gençler tarafından oldukça yoğun ilgi gören basketbol semtlerdeki jimnastik salonlarına kadar girerek taraftar kitlesini daha da arttırır. Amerikalılar tarafından çok sevilen basketbol için en önemli adım ise 1897 yılında atılır. Ülkelerinde yeni doğan bu spor için milli bir şampiyona organize eden Amerikalılar böylece bu sporun kıtada daha da yaygınlaşmasını sağlar. Basketbol, doğumunun henüz birinci yılını doldurmadan ise bu kez Avrupaya sıçrar. Futbolun da yeni yeni oynanmaya başladığı Avrupadaki ilk basketbol deneyimi Fransada yaşanır.. Parisde bir spor salonunda deneme amaçlı oynanan maçta basketbolu beğenmeyen ve sevmeyen Avrupalılar bu spor dalını çabuk unutarak tarihe gömerler. Amerikanın bu yeni spor dalını diğer dünya ülkelerine sergilemeleri ise 1904 yılında olur. Bu yıl da düzenlenen St Louis Olimpiyat oyunlarında basketbola gayri resmi olarak yer veren Amerikalılar kulüp takımları arasında düzenledikleri maçlarla basketbolu diğer ülkelere de tanıtırlar. Bu olimpiyat oyunlarından sonra ise Amerikanın en büyük salonlardından biri olan New Yorktaki Madison Square Garden kapılarını basketbola açar.

AVRUPALILARIN BEĞENMEDİĞİ BASKETBOL UZAKDOĞUDA HASTALIK OLDU
1904 yılında Amerikada yapılan Olimpiyat oyunlarına uzaklık nedeniyle çok fazla ülke katılmasa da Basketbolun şöhreti uzakdoğuya kadar yayılır. 1913 yılında ilk kez düzenlenen bir basketbol turnuvasında Filipin birinci olurken, Çinde ikinciliği alır. Avrupada ise basketbolun sevilmesi askerler aracılığı ile olur. Birinci Dünya Savaşında sık sık diğer ülkelerin askerleri ile basketbol maçları yapan Amerikalı askerler bu sporun Avrupada sevilmesinde başrolü oynarlar. Bunun sonucu olarak 1919 yılında Pariste İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve Amerikalı askerlerin katılımıyla ilk kez basketbolda uluslar arası bir turnuva düzenlenir. Amerikanın kazandığı bu turnuvayı 1922 yılında yine Fransada düzenlenen ilk uluslar arası bayan basketbol turnuvası izler.
VE FİBA KURULUYOR.
Atlet ve Beyzbolcuların kış antrenmanı için geliştirilen ancak kısa sürede geniş bir çevrede sevilerek uygulanan Basketbolda uluslar arası bir federasyon ihtiyacı 1932 yılında giderilir. Arjantin, Çekoslavakya, İtalya, Letonya, Portekiz,Rolanya ve İsviçre bir araya gelerek Uluslar arası Basketbol Federasyonu FIBAyı kurar ve ilk başkanlığa da İsviçreli Leon Bouffard getirilir. Fibanın kuruluşunun ardından ise ilk Avrupa Şampiyonası 1935 yılında Cenevrede düzenlenir ve birinciliği Letonya, ikinciliği İspanya, üçüncülüğü ise Çekoslavakya kazanır.

İLK OLİMPİYATLAR VE İLK DÜNYA ŞAMPİYONASI
Daha önce Amerikalıların 1904 St Louis Olimpiyatlarında gayri resmi olarak olimpiyatlara koyduğu basketbol branşı, bu kez 1936 yılında resmi olarak olimpiyat oyunlarında yer alarak olimpik spor ünvanına sahip olur. Berlinde düzenlenen olimpiyat oyunlarına her ne kadar damgasını Adolf Hitler ve Amerikalı atlet Jesse Owens vursa da Basketbol ilk kez yer aldığı olimpiyat oyunlarında taraftar kitlesini biraz daha arttırır. Bu tarihten itibaren olimpiyat sporu ünvanını alan Basketbol ilk Dünya Şampiyonasını düzenlemek için 1950 yılına kadar beklemek zorunda kalır. Araya giren ikinci dünya savaşı ile diğer spor branşlarında olduğu gibi gerileme yaşayan Basketbolda, dünya savaşından sonra ilk Dünya Şampiyonasını Arjantinde düzenliyordu. Buenos Airesde organize edilir ve ilk dünya şampiyonu ünvanını final maçında Fransayı 66-41 mağlup eden Arjantin alır.

VE TÜRKİYEDE BASKETBOL
Amerikada başlayarak yavaş yavaş tüm dünyaya yayılan basketbol ateşinin ülkemize gelmesi ise çok geçmeden olur. Amerikalılar 1904 yılında St.Louis Olimpiyatlarında gayri resmi olarak düzenledikleri basketbol turnuvası ile bu sporu dünyaya tanıtmaya çalışırken, Türkiyede ilk basketbol müsabakası aynı tarihte İstanbul Robert Koleji Spor Salonunda oynanır. Robert Koleji Beden Eğitimi öğretmeninin girişimleri ile yapılan basketbol müsabakaları bu öğretmenin ülkesine dönmesi sonucu 1911 yılına kadar raflara kalkar. Bu tarihte Galatasaray Lisesinde Beden Eğitimi Öğretmeni olan Ahmet Robenson tarafından yeniden canlandırılan basketbol, bir maçta tüm oyuncuların sakatlanması ile yeniden hem kalplerden hem salonlardan ırak kalır.

İLK BASKETBOL FAALİYETİ FENERBAHÇEDE
Bugüne kadar gelen kayıtlara göre kulüp bazında basketbol çalışmaları yapan ilk kulüp Fenerbahçedir. 1907 yılında kurulan Fenerbahçe kulübü basketbol şubesini de 1913 yılında açar. 1920 yılında yapılan girişimler sonucunda daha bilinçli oynanmaya başlayan basketbolda ilk ciddi karşılaşma 1921 yılında Cağaloğlu Öğretmen Lisesi Bahçesinde Amerika ile Türkiye arasında oynandı ve Amerikalılar bu maçı 18-14 kazandı.
İSTANBUL LİGİ KURULUYOR
Türkiyede de önemli bir taraftar kitleine sahip olan basketbolun ilk lig müsabakaları 1927 yılında başlar. İstanbul Basketbol Mıntıkası takımının kurulması ve bu takımın öncülüğünde düzenlenen İstanbul Ligi Kurtuluş, İstanbul Maccabi, Barkhoba, Beyoğluspor, Protkeba ve İtalyan Kartal takımlarından oluşur ve Maccabi takımının rakiplerine mutlak bir üstünlüğü vardır. 1933 yılında kurulan Türk Spor Kurumu öncülüğünde resmi müsabakalar oynanmaya başlar ve ilk yıllar Galatasaray takımının üstünlüğünde geçer.

İLK TÜRKİYE ŞAMPİYONASI ve İLK DEPLASMANLI LİG
Sadece illerde lig birinciliği statüsünde oynanan Basketbol 1946 yılında o zamanki adıyla Spor Oyunları Federasyonu Başkanlığına getirilen Vedat Abut tarafından Türkiye Şampiyonasına çevrilir. İstanbul, İzmir ve Ankara takımlarının katılımı ile düzenlenen ilk şampiyonada Beykoz ilk Türkiye Şampiyonu olarak tarihe geçer. 1966 yılında ise Türk basketbolu yeni bir çehreye kavuşur. Faik Gökay Başkanlığındaki Basketbol Federasyonu tarafından hazırlanan bir talimatla ilk kez Deplasmanlı Basketbol ligi uygulanmaya başlar ve Alınordu Deplasmanlı ligin ilk şampiyonu olur.

KUTU: BASKETBOLUN İLK KURALLARI
1892 yılında Dr.James Naismith tarafından bulunan basketbol oyununun ilk kuralları da bu yıllarda yazılır. İşte 1937 yılına kadar yürürlükte kalan basketbolun kurallarından bazı maddeler.
1 – Oyun 7 kişilik iki takım arasında oynanır.
2  Oyun sırasında yapılan sayılara 3, faul atışından yapılan sayılara 2 puan verilir.
3  Top herhangi bir yöne iki elle ya da tek elle atılır.
4  Top yere bir ya da iki elle vurulur, yumrukla vurulmaz.
5  Oyuncu topla koşamaz, Topu yakaladığı noktadan atmak zorundadır.

(Kaynak: 20/10)

Üçlü tehdit pozisyonu :Jap step (saplama adımı) jap step pullback (salınma adımı geri çekilme,jap step cross over ,rocker step.
Jap step temeldir, oyuncular bunu mükemmel yapana kadar alıştırma yapınız.Kısa ve sert hamleli 45 cm geçmeyen bir adım olmalı Oyuncular pivot ayağı dışındaki ayak parmakları zemine dokunduğunda bir gıcırdama sesi çıkaracak şekilde yere basmalıdır.Bir oyuncunun jap step kullanırken savunmayı kontrol etmesi gerektiğini vurgulayın Üçlü tehdit pozisyonundaki oyuncu içeri drive etme izlenimi vererek topu hafifçe aşağı alarak öne eğilir.
Oyuncu sağ ayak parmak uçları üzerinde yere bastığı için topla hızlı bir şekilde hareket etmeye hazırdır. Eğer savunma oyuncusu jap step yoklarken zemin verdiyse hızlı bir şekilde pull back yapmalı ve bir jump shot atmalıdır. Bu pull back 45 cm uzunluğunda olmalıdır Serbest sağ ayak mükemmel şut dengesi için sol ayağın önünde olmalıdır Bununla birlikte oyuncu kendisini savunan oyucuyu özelliklede birkaç sıçrayarak atış isabetli olduysa bir sonraki drive da hareket halinde yenmek için pull back kullanabilir.
Pull back ve jap steple atak yapan oyuncu, savunma oyuncusunun ön ayağının kendinden ne kadar uzakta olduğunu kontrol eder. Eğer savunma oyuncusu ön ayağını başlangıçtaki yoklama jap step e yakın tutar veya jap step pull back i durdurmak için ön ayağıyla ileriye hızla koşarsa atak yapan oyuncu sağ ayağını kaldırır ve en az savunma oyuncusunun ön ayağının yanına koyar. Atak yapan oyuncu topu vücudunun sağına iter Daha sonra sol ayağını agresif bir şekilde sağ ayanının birkaç adım önüne ileri doğru götürür ve direk olarak potaya drive edilir. Böylece jap step direk drive olur.

Saplama adımı savunmanın göstereceği tepkiye göre, sonuçta turnike veya jump shot atmayı sağlayan çok kullanılan ve ayakla yapılan bir aldatmadır.
Saplama adımı uygularken top göğüs hizasında yada kalça hizasında tutulmalı ve vücut basketbol temel duruşunda olmalı Savunma oyuncusunun üzerine doğru 25-30 cm geçmeyen kısa ve ani bir adım atarken aynı zamanda saplama adımı ile birlikte top sürme aldatma hareketi yaparak dizine kadar indirir savunma oyuncusunun tepkisini gözlemek için bir saniye kadar duraksar.
Savunma oyuncusunun üzerine doğru yapılan bu hareketten sonra bu oyuncunun göstereceği tepkiye göre bir sonraki hareket çok çabuk ve ani şekilde uygulanmalıdır eğer savunma oyuncusu hücum oyuncusunun üzerine doğru bir hamle yaparsa bu defa aynı adımla daha hızlı bir adım atarak ve bu adımla eş zamanla top yana çekilerek savunma oyuncusunun kalçalarını sıyırarak hareket ileri doğru sürdürülür .
Saplama adımını öne doğru attığınızda eğer savunma geriye doğru attığı adımla sizden uzaklaşıyorsa ve yolu tıkıyorsa hücumun yapacağı şey jump şhot atmaktır. Atış öndeki ayağını arkadaki ayağının yanına çekerek kullanılır.
En önemli nokta saplama adımı adımın çok uzun olmamasıdır. Eğer uzun adım atarsa vücut dengesi bozulur ne turnike nede jump shot istenilen isabette atılabilir. İkincisi hücum oyuncusu dizleri bükük vücut dengesini sağlamak için alçak tutmalıdır. Vücudun alçak tutulması hem çembere doğru yapılacak harekette hem de jump shot için gerekli olan gücü sağlar.

(Triple threat Position) Bir hücum oyuncusunun savunma oyuncusunu aldatarak, şut mesafesinde topu alarak yüzünü potaya dönerek şut atma, pas verme ,drive etme pozisyonuna gelesidir.
ÜÇLÜ TEHTİT POZİSYONUNU OLUŞTURAN ÖZELLİKLER

* Boş kalmak ve topu almak için yapılan hareketler ( v kat ,back door ,fake vb )
* Şut mesafesinde top almak.
* Topu aldıktan sonra yüzünü potaya dönmek
* Potayı ve savunmacıyı görmek
* Drive adımı (Jab step)
* Savunmayı okumak ( savunmacının sizin jap stepinize nasıl tepki verdiği )

A
ADVANCING THE BALL : Sayı girişiminden önce bir takımın topu kendi savunma sahasından hücum sahasına top sürülerek veya pas ile geçirmesi.
AIR BALL : Yapılan bir sayı girişiminde, topun arkalığa veya çembere değmemesi.
ALL-AMERICAN TEAM : Bütün ülkelerdeki koç ve spor yazarlarının oyları ile o yılın en iyi kolej oyuncuları arasından seçilen “All Star” takımı.
ALL-CONFERENCE TEAM : Her yıl ülkenin tüm kolej koçları ve spor yazarlarınca her bölgenin en iyi oyuncuları arasından seçilen takım. Bu oyuncular sezon sonunda özel ödüller alırlar.
ALLEY-OOP : Topun çemberin üzerine doğru lop pas olarak atılıp, potaya yakın oyuncu tarafından havada yakalanıp içine basarak tamamlanması.
ARC : Kavis. Şut stilinin öğretimindeki en önemli kavramlardandır. Top çembere giderken düz değil, havada kavis çizerek gitmelidir.
ASSIST :Sayı pası,sayıyla sonuçlanan pas.
ATTEMPT : Girişim, teşebbüs.

B

BABY HOOK : Yarım çengel atışı.
BACKBOARD : Çember ve aksamını tutan dikdörtgen şeklindeki cam, mika veya tahtadan yapılmış levha, arkalık.
BACK COURT : Arka saha,savunma sahası. Bir takımın savunma yaptığı yarı saha.
BACK-DOOR PLAY : Savunma oyuncusu tarafından çok yakından savunulan bir hücum oyuncusunun topu almak için önce üç sayı çizgisine doğru hareket edip, birden hız ve yön değiştirerek potaya hareketlenmesi ve topu dip çizgi yakınlarında alması.
BALANCED OFFENSE : Dengelenmiş hücum düzeni. Hücum takımının bazı oyuncularının iyi şut atabilecekleri pozisyonlara, diğerlerinin de hücum ribaunduna girebilecek pozisyonlara yerleştirilmesi.
BALL : Top.
BALL CONTROL : İyi bir atış fırsatının bulunmasına kadar hücum takımının topu hakimiyetinde bulundurması.
BALL HANDLING : Top hakimiyetini kaybetmeden paslaşmak, topu tutmak ve kontrol etmek.
BALL SIDE : Top tarafı.
BANK SHOT : Potalı şut, arkalığa çarptırılarak atılan şut.
BASEBALL PASS : Tek elle kafanın arkasından, kulağın hizasından geçirilerek genellikle hızlı hücum başlangıcında atılan pas.BASE LINE : İki potanın altından geçen, sahayı sınırlayan dip çizgiler.BASKET : Sepet, çember.BASKET HANGER : Hücum potasına hep yakın oynayan veya hücum potasına doğru boş bir atış için koşan oyuncu.BEHIND-THE-BACK PASS : Oyuncunun topu arkasından geçirerek tek elle attığı pas.BELLY UP : Yakın savunma yapma, hücumun içine girme.BLIND PASS : Atılacağı yerin tersine bakılarak atılan pas.BLOCKED SHOT : Savunma oyuncusunun hücum tarafından yapılan bir atışı elden çıktıktan sonra ve çember seviyesinin üzerinden aşağıya inişe geçmeden önce kesmesi, topun çembere gidişini engellemesi.BLOCKING OUT : Kaçan bir atıştan sonra savunma oyuncusunun, ribaundu alabilmek için hücum oyuncusuna sırtıyla çarpıp potadan uzakta durdurması. (Box-Out)BLOWING A SHOT : Çok kolay sayı olabilecek bir atışın kaçırılması.BOMB : Uzak mesafeden atılan şut.BONUS : Prim.BOUNCE PASS : Yere çarptırılarak verilen pas.BOX-AND-ONE DEFENSE : Dört savunma oyuncusu kutu şeklinde bölge savunması yaparken, bir oyuncu da karşı takımın en skorer oyuncusunu adam adama savunur.BOXER’S SHUFFLE : Savunma duruşunda yana, ileri, geri kayma.BOXING OUT : “Blocking out” teriminin eş anlamlısı.
BREAKAWAY : Bir hücum oyuncusunun, savunma kendi sahasına gelmeden önce hücum sahasına koşup topu alması. Bu hızlı hücumun bir parçasıdır.
BUCKET : Çember.
BUFFER ZONE : Serbest atış bölgesi veya 3 saniye koridoru.
BURN : Güzel bir çalımla savunmacıyı çembere doğru geçip sayı atmak.
BUZZER : Periyot veya devrenin bittiğini belirten korna sesi.

C

CENTER : Bu hücum oyuncusu aynı zamanda “pivot” olarak da adlandırılır. Potaya yakın oynayan bu oyuncu, takımın en uzun boylu oyuncusudur.
CENTER JUMP : Hava atışı. (Jump ball)
CHANGE-UP : Dribbling yaparken veya koşarken, yön veya hız değiştirmek.
CHARGING : Toplu oyuncunun sabit duran savunmacıya çarpması, hücum faul.
CHART : İstatistik.
CHEST PASS : Göğüs pası.
CLEAR OUT : Dört hücum oyuncusunun sahanın bir tarafına toplanıp, elinde top olan oyuncuya hareket edecek boş alan bırakması.
CLOGGING THE MIDDLE : Savunma takımının, rakip takıma potaya yakın atış şansı vermeyecek şekilde potanın önünde kümelenmesi.
CLOSELY GUARDED : Savunmacının hücum oyuncusuna çok yakın oynaması.
COACH : Antrenör.
CONDITIONING : Fiziksel dayanıklılığı arttırmak için yapılan çalışma şekilleri.
CONFERENCE : Lig.
COOL : Sakin.CORNER : Oyun sahasını sınırlayan dip çizgiler ile yan çizgilerin birleştiği köşeler.
CORNER SHOT : Köşeden atılan şut.
COURT : Saha.
COVERING A MAN : Rakip oyuncuyu savunmak.
CRACK THE DEFENSE : Savunmayı çatlatmak. Savunmanın zayıf yerini yakalayıp, oradan sayı aramak.
CRASH THE BOARDS : Potayı parçalamak. Kaçan bir hücum sonrası ribaundu alıp tekrar tekrar atış yapmak.
CRISSCROSS PLAY : İki hücum oyuncusunun, elinde top olan hücum oyuncusunun önünden ayrı yönlere doğru (“X” çarpı şeklinde) hareket etmesi.
CROSS-COURT PASS : Hücum sahasının bir yanından ötekine pas.
CROSSOVER DRIBBLE : Elinde top olan oyuncunun, topu bir elinden ötekine dribbling yaparak alması. Dribbling yaparken el değiştirme.
CURTAIN TIME : Kapatılamayacak kadar büyük fark olunca maç bitti gözüyle bakma.
CUTTING : Top almak veya bir alanı boşaltmak için topsuz hücum oyuncusunun yaptığı hareket.

D

D : ”Defense” kelimesinin kısaltması, savunma.
DEAD BALL : Ölü top. Topun oyunda olmadığı zamanki durumu.
DEADLY SHOOTER : Öldürücü şutör. Çok seyrek şut kaçıran oyuncular için kullanılır.
DEAL : Hücum sahasında oyuncuların pas yapması.
DEFENSE : Savunma.
DEFENSIVE SIGNALS : Savunma ile ilgili işaretler. Bazı takımlar oyun sırasında özel işaretler kullanarak savunma stratejilerini değiştirirler.
DEFENSIVE STANCE : Savunma sırasında el ve ayakların bulunması gereken pozisyon. Savunma duruşu.
DEFENSIVE TRIANGLE : Savunma üçgeni. Üç savunmacının 3 saniye koridorunda üçgen şeklinde savunmaya yerleşmesi.
DELAY OF GAME : Topun canlı olduğu zamanı azaltmaya çalışmak.
DENNY : Savunmada topla adamın arasında olup, hücumcuya top aldırmama pozisyonu.
DIAMOND-AND-ONE : Baklava ve bir. Kutu ve bir savunma şeklinin benzeri. Dört savunma oyuncusu baklava şeklinde dizilip bölge savunması yaparken öteki oyuncu rakip takımın en skorer oyuncusunu adam adama savunur.DISH : Çembere doğru dalış yapan oyuncunun boş arkadaşlarına pas vermesi.
DISQUALIFIED PLAYER : Faul limitini dolduran oyuncunun bir daha oyuna dönmemek üzere dışarı çıkarılması. Bu limit NBA’de 6, Avrupa basketbolunda ise 5 fauldür.
DOUBLE DRIBBLE : Top sürme hakkını kullanıp topu tutan oyuncunun tekrar dribblinge başlaması. Bu kurallara aykırı bir durumdur.
DOUBLE FIGURES : Tutulan istatistikteki 2 ayrı hanede birden 10 veya daha fazla değere sahip olma. Örnek :Savunma ribaundu 12, sayı 11 gibi.
DOUBLE FOUL : İki rakip oyuncunun aynı zaman diliminde karşılıklı faul yapması.
DOUBLE -HEADER GAME : İki ayrı maçın arka arkaya aynı salonda oynanması.
DOUBLE PIVOT : İki pivot (veya center) ile yerleşilen hücum sistemi.
DOUBLE PUMP : Üst üste 2 şut feyki (pump fake) yapmak.
DOUBLE SCREEN : İki hücum oyuncusunun birbirine yakın durup diğer bir hücum oyuncusuna hoş bir atış imkanı yaratmak için perdeleme yapması.
DOUBLE-TEAM : İki savunma oyuncusunun bir hücum oyuncusunu sıkıştırması.
DOWNCOURT : Oyunun cereyan ettiği sahaya uzak olan bölüm.
DOWN LOW : Alçak post bölgesi.
DOWN THE MIDDLE : Bir hücum oyuncusunun kendi sahasından diğer potaya doğru koşarak veya dribbling ile ilerlemesi.
DOWNTOWN : Potaya şut atılamayacak kadar uzak olan bölge.
DRIBBLING : Top sürme.
DRIVE-IN : İçeri dalış yapmak. Hücum oyuncusunun potaya doğru dribbling ile dalıp atış fırsatı araması.
DUMMY OFFENSE : Hücum setinin savunmasız çalışılması, (5’e 0) veya set çalışması sırasında savunmanın top kapma hakkı olmayıp, sadece hücum oyuncusunu takip etme.
DUNKING THE BALL : Smaç yapmak. Topu çemberin içine doğru kuvvetlice bastırmak.

E

ERASER : Silici, çok iyi top kesen oyuncu.
END LINES : Dip çizgi.
EXCESSIVE TIMEOUT : Kuralların izin verdiği mola sayısından fazla mola kullanma hali; bu durumda koç teknik faul alır ve karşı takım iki faul atışı kullanıp kenardan topa sahip olur.
EXTRA PERIOD : Uzatma devresi.
EYES FAKES : Göz ile yapılan aldatma.

F
FADEAWAY JUMPER : Geriye doğru sıçrayarak şut atabilen oyuncu.
FAKES AND FEINTS : Savunmacının dengesini bozmak için göz, kafa ve/veya vücut ile yapılan aldatma hareketleri.
FALL AWAY SHOT : Kesilmemek için geriye düşerek yapılan atış.
FANCY DAN : Seyircinin gözüne hoş gelecek oyun ve atışları yapan oyuncu.
FAST BREAK : Hızlı hücum.
FIBA : Uluslararası Basketbol Federasyonu.
FIELD GOALD MADE : Başarılmış 2 veya 3 sayılık atış.
FIELD GOALD ATTEMPT : 2 veya 3 sayı için kullanılan atış. (Girişim)
FIELD GOALD PERCENTAGE : 2 veya 3 sayılık atış yüzdesi.
FILLING THE LANES : Fast break’te kulvarların doldurulması.
FINGER ROLL : Topun parmaklardan yuvarlanarak çembere bırakılması.
FIREHOUSE BASKETBALL : En hızlı fast break sistemi, 5 oyuncu da çok süratli karşı sahaya koşar.
FIRE THE ROCK : Çok yüzdeli şut atma.
FIVE MAN FAST BREAK : Her oyuncunun belli bir görevi olduğu organize edilmiş fast break.
FIVE MAN WEAVE : 5 Oyuncu ile yapılan örme.
FLOATING : Hücum gücü zayıf olan bir oyuncuyu savunurken diğer oyunculara rahatça yardım edebilecek bir pozisyonda bulunmak.
FLOATING A PASS : Yüksekten ve yavaşça atılıp, kolay yakalanacak pas.
FOLLOW THROUGH : Pas verirken veya şut atarken el ve parmakların topun gidiş yolunu takip etmesi.
FOOTWORK : Ayak çalışması.
FORMATION : Hücum ve savunmada yerleşim düzeni.
FORWARD : Forvet, ekstrem oyuncu.
FORWARD WALL : Potaya yakın oynayan 3 uzun oyuncunun oluşturduğu blok.
FOUL : Faul.
FOUL SHOT : Serbest atış.
FOUR CORNER : North Caroline coach’u Dean Smith’in popüler olmasını sağladığı, maçı önde götüren takımın zaman geçirmek için kullandığı oyun. Hücum sahasının her köşesine 1 oyuncu yerleşir. Oyun kurucu da ikili sıkıştırma gelene kadar ortada topla oynayıp sonra pas verip tekrar alır.
FREE FOUL : Faul yapılanın avantajının kaybolmaması nedeniyle çalınmayan faul. Avantaj kuralı.
FREE THROW : Serbest atış.
FREE THROW LANE : Serbest atış bölgesi veya üç saniye koridoru.
FREE THROW LINE : Serbest atış çizgisi.
FREEZE : Hücum takımının zamanı kullanmak için topun hakimiyetini atış süresinin sonuna kadar sürdürmesi.
FULL COURT : Tam saha, tüm basketbol sahası.
FULL COURT PRESS : Tam saha baskı.
FUNDAMENTALS : Basketbolun temel kural, teknik ve stratejileri.

G

GARBAGE MAN : Çöpçü, çok yakın ve savunmasız atışları sayı yapan oyuncu.
GET BACK : Geri koş.
GETTING POSITION : Pozisyon almak. Başarılı bir hücum veya savunma hareketi yapmak için doğru bir yerde olmak.
GIRLS’ BASKETBALL : Bayan basketbolu.
GIVE-AND-GO : Ver kaç. Pası veren oyuncunun potaya doğru hareketlenmesi.
GIVE ONE : Rakip takımın hızını kesmek için faul sokamayan oyuncuya kasten faul yapma.
GOAL TENDING : Çember seviyesinin üzerindeki topun inişi sırasında savunmanın topu kesmek amacıyla dokunması. (Hakem sayı verir)
GO COAST-TO-COAST : Savunma ribaundunu alan oyuncunun topu dribbling ile hücum sahasına kadar götürüp sayı yapması.
GO TO THE BOARDS : Ribaund yapmak üzere potaya gitme.
GREEN PLAYER : Tecrübesiz oyuncu. (Rookie)
GUARD : Takımının hücum sistemini yöneten oyuncu.
GUARDING : Rakip oyuncuyu savunma.
GUNNER : Hiç pas vermeyip topu hep kendi kullanan “bencil” oyuncu.

H

HALF : Devre.
HALFCOURT : Yarı saha.
HALF TIME : Devre arasındaki dinlenme süresi.
HAIL MARY : Ancak Tanrının yardımı ile sayı olabilecek atış.
HAND CHECK : Rakibi “eliyle kontrol” ederek savunma yapmak.
HANDOFF : Elden ele verilen pas.
HAND SIGNALS : El ve parmaklarla gösterilen işaretler.
HANGER : Takımı geri koşarken, hücum sahasında kalıp pas bekleyen oyuncu.
HASH MARKS : Orta saha çizgisinin iki tarafında, yan çizgilerin üzerinde işaretlenmiş çizgiler. Kolej liginde, baskı yapılan toplu oyuncunun bu çizgiyi 5 sn.de geçmesi gerekir. Aksi halde 2 oyuncu arasında hava atışı yapılır.
HATCHHET MAN : Baltalı adam. Çok sert faul yapan oyuncu.
HEAD FAKE : Kafa ile yapılan aldatma hareketi.
HEADY PLAYER : Rakibin hatalarından yararlanmasını bilen zeki oyuncu.
HELD BALL : Her iki takımdan birer oyuncu aynı anda topu tutarsa, hakem ’’tutulmuş top’’kararı verip hava atışı yaptırır.
HELP : Savunmada yapılan yardım.
HELP SIDE : Yardım tarafı.
HELP AND RECOVER : Savunmada yardıma gidip tekrar kendi adamına geri dönmek.
HESITATION : Tereddüt. Hücumda; kekeleme adımı, savunmada ise hücum oyuncusunu şaşırtmak için yapılan eskrimci hareketi.
HIGH FIVE : 2 oyuncunun ellerini havaya kaldırarak (ellerine) vurmaları. (Örneğin yapılan bir smaç sonrası)
HIGH POST : Yüksek post, faul çizgisinin olduğu bölge veya oradaki oyuncu.
HOOK SHOT : Çengel atışı.
HOOP OR HOOPS : Çember veya kabaca, basketbol maçı.

I

ICE : Buz; sahanın en sakin, telaşa düşmeyen oyuncusu için söylenir.
INSTANT OFFENSE : Bir yedeğin oyuna girer girmez sayı yapmaya başlaması.

J

JUMP BALL : Hava atışı.
JUMP SHOT : Zıplayarak atılan şut.
JUMP STOP : Zıplayarak yapılan duruş. Tek zamanlı duruş.
JUMP SWITCH : Toplu oyuncuya perdeleme yapıldığı sırada perdelemeyi yapan hücumcuyu savunanın zıplayarak (90 derecelik açı ile) dribblingçinin karşına çıkıp adam değişmesi.

K

KEY : Ampul, 3 saniye koridoru ve faul atış çizgisine bağlı yarım daire.
KICK IT OUT : Pota altında atış şansı olmayan oyuncunun dışarıda bulunan arkadaşına pas atması.
KILLING THE CLOCK : Zaman öldürmek; galip durumdaki takımın 24 saniyelik hücum hakkını sonuna kadar kullanması.

L

LATERAL PASS : Yana doğru verilen pas.
LATERAL SCREEN : Yana doğru yapılan perdeleme.
LAYUP : Turnike.
LEADING THE FAST BREAK : Bir hücumcunun fast break’e koşarken diğerinden önde olması.
LEAD PASS : Hareketli bir oyuncunun önüne doğru atılan pas.
LEAGUE : Lig.
LEATHER BREATH : Topun derisini solumak; topu kesilip yüzüne çarpan oyuncuya söylenir.
LIGHTBULB CHANGER : Ampul değiştirici; çok fazla zıplayan oyuncular için söylenir.
LINEUP FOR A FREE THROW : Serbest atış sırasında ribaunda gireceklerin işaretli yerlere dizilmesi.
LONG SHOT : Uzak mesafeden atılan şut.
LOOPING PASS : Yüksekten ve yavaşça atılan pas.
LOOSE BALL : Hiçbir takımın sahip olamadığı, yerde yuvarlanan veya seken top.
LORD OF THE RIMS : Potaların “Lord”’u. Pota altının tartışılmaz hakimi.
LOW POST : Alçak post, pivot bölgesi veya oradaki oyuncu.

M

MAN-TO-MAN : Adam adama savunma. Her savunma oyuncusunun belli bir hücum oyuncusunu savunduğu defans sistemi.
MARKING A MAN : Hücumcuyu tutmak, savunmak.
MATCH-UPS : Eşleşme. Özellikleri birbirine benzeyen oyuncuları birbirlerini savunmakla görevlendirme.
MIDCOURT : Orta saha.
MIDCOURT LINE : Orta saha çizgisi.
MIDDLEMAN : Fast break’te topu ortadan götüren oyuncu.

N

NBA : 1950’de kurulan Amerikan Ulusal Basketbol Ligi. Profesyonel lig.
NO HARM NO FAUL : Kan çıkmazsa (sakatlık olmadan) faul yok.
NO-LOOK PASS : Atılacak hedefe bakmadan atılan pas.
NET : File.

O

OFFENSE : Hücum.
OFFENSIVE BOARDS : Hücum ribaundu.
OFFENSIVE FOUL : Hücum faulü.
OFFENSIVE GOAL TENDING : Top çember seviyesinin üzerinden aşağı inmeye başladığında bir hücumun topa veya çembere değmesi.
OFFENSIVE SYSTEM : Hücum sistemi. Rakip savunmaya karşı hücum düzeni.
OFFICIAL : Hakem.
OFF-THE-BALL FOUL : Topsuz alanda yapılan faul.
OFF THE COURT : Sahanın dışı.
ONE-HAND SHOT : Tek elle atılan şut.
ONE-THREE-ONE ZONE : 1-3-1 bölge savunması.
ONE-TWO-TWO ZONE : 1-2-2 alan savunması.
OPEN MAN : Boş oyuncu, savunması olmayan oyuncu.
OPEN SHOT : Boş atış. Savunma olmadan yapılan atış.
OPTION : Alternatif, seçenek. Bir hücum düzeni savunmaca durdurulduğunda kullanılabilen alternatif oyun. Bir hücum düzeninde birkaç “opsiyon” bulunur.
OUTLAW SCHOOL : Oyuncu transferinde kurallara uymayan okul.
OUTLET PASS : Ribaund aldıktan sonra fast break’e başlamak için verilen “ilk pas”.
OUT OF BOUNDS : Dip ve yan çizgilerin dışı. Sahanın dışı.
OUT OF BOUNDS PLAY : Topu dışardan oyuna sokan takımın kullandığı oyun.
OUTSIDE : Saha dışı. (Out of bounds)
OVERHEAD PASS : Baş üzerinden verilen pas.
OVERHEAD SHOT : Baş üzerinden atılan şut.
OVERPLAY : Top ile çember arasında durup hücumcuya topu aldırmamak için kapalı stens pozisyonunda bulunma.
OVERTIME : Normal sürenin berabere bitmesinden sonra oynanan uzatma devresi.

P

PAINT : 3 saniye koridoru.
PATTERN PLAY : Daha önceden planlanmış hareketlerin yapıldığı hücum düzeni.
PENETRATION : Potaya doğru dribbling ile yapılan dalış.
PEP TALK : Maçlarda koçların oyuncuları cesaretlendirmek için yaptığı motivasyon konuşması.
PERIMETER SHOOTER : Sayısının çoğunu uzak mesafeden atan oyuncu.
PERSONAL FOUL : Şahsi faul.
PICK : Perdeleme.
PICK AND ROLL : Perdeleme yapan oyuncunun, perdelemeyi yaptıktan sonra top almak için potaya doğru devrilmesi.
PICKUP GAME : Daha önceden planlanmamış ve programa dahil edilmemiş maç.
PIN THE BALL : Potaya giden topu tutarak durdurmak.
PIVOTING : Tek ayağı hareket ettirirken diğerini sabit tutup yerden kaldırmamak. Sabit olan ayak pivot ayağıdır.
PIVOT PLAYER : Potaya yakın oynayan uzun oyuncu.
PLAYER : Oyuncu.
PLAYERS’ BENCH : Koçun ve yedek oyuncuların maç sırasında oturduğu yer.
POINT GUARD : Oyun kurucu.
POP SHOT : Çoğunlukla dribbling sonunda aniden atılan şut.
POSSESSION : Top hakimiyeti.
POSSESSION ARROW : Top hakimiyetinin hangi takımda olduğunu gösteren sayı tabelasındaki ok.
POST PLAYER : 3 saniye koridoruna yakın oynayan oyuncu. Serbest atış çizgisi üzerinde ise “high post” (yüksek post), dip çizgiye yakın ise “low post” (alçak post) denir.
POST UP : Pivot bölgesinde savunmacıyı sırtına alarak top istemek.
POWER FORWARD : Uzun forvet.
PRESS : Yoğun savunma baskısı.
PRESSING : Hücum veya savunma oyuncusunun çok zorlaması ve saçma hatalar yapması.
PRESSING DEFENSE : Baskılı savunma.
PRESSURE DEFENSE : Baskılı savunma.
PULLED HAMSTRING : Hemstring kasının çekmesi.
PUMP : Atışı yapmadan evvel topu yukarı kaldırıp aşağı indirmek.
PUSHING FOUL : İterek yapılan faul.
PUSH IT UP : Topu çok hızlı şekilde hücum sahasına getirmek.
PUT THE BALL ON THE : Topu yere vurma, dribbling yapma.

Q

QUARTER : Dört periyottan biri; çeyrek. Avrupa liginde bir periyot 10 dk., NBA’de ise 12 dakikadır.

R

RACK : Çember.
READ A DEFENSE : Savunmayı okuma.
REBOUNDING (REBOUND) : Sayı olmayan bir atıştan sonra topun havada iken yakalanması, ribaund almak.
RECOVER : Yeniden savunmak, tekrar kapamak.
RED SHIRT : Bir sezon boyunca oynatılmayıp temel tekniği geliştirilen kolej oyuncusu.
REFEREE : Hakem.
RIM : Çember.
ROADS SCHOLAR : Kolej oyuncusunun o okulda bazı şeyleri beğenmeyip, başka bir kolejin yolunu tutması.
ROCK : Top.
ROLL : Devrilmek.
ROOKIE : Çaylak. Bir takımda veya ligde ilk defa oynayan genç ve tecrübesiz oyuncu.
ROUNDBALL : Basketbol.
RUN AND GUN : Çok yüksek tempoda oynayıp, ilk fırsatta atış yapma.
RUNNING A PLAY : Bir hücum setinin oynanması.
RUNNING RIGHT-HANDER : Çok hızlı koşarken, potaya şut atmak.
RUSSEL ELBOWS : Ribaundu alan oyuncunun dirseklerini çıkarıp rakibin yaklaşmasını önlemesi. Bunu Bili Russel popüler yapmıştır.

S

SAFETY PLAYER : Güvenlik oyuncusu. Hücum sırasında orta sahaya yakın olan oyuncu; fast break’i kesmekle görevlidir.
SAGGING : Ters taraf savunmacılarının iyice’’gömülüp’’ yardıma hazır oldukları savunma şekli. Hücumcunun ‘’float’’ edildiği adam adama savunma.
SCHOOLYARD : Okulun açık hava basketbol sahası.
SCOOP PASS : Tek elle alttan çabuk atılan pas.
SCOREBOARD : Sayı tabelası.
SCOREKEEPERS : Sayıları tutanlar.
SCORING : Sayı yapma.
SCOUT : Rakip takımları seyredip, oynadıkları oyunları ve oyuncuların özelliklerini rapor halinde hazırlamak.
SCREEN : Perdeleme.
SECRETARIAT : Pozisyonunun en iyisi, diğerlerine baskın olan oyuncu.
SET PLAY : Yapılacak hareketleri önceden planlanmış hücum oyunu.
SET SHOT : Stop yaptıktan sonra potaya hedef alınıp yapılan atış.
SEWER : Topu kolayca içine alan çember.
SHADOW DEFENSE : Gölge savunması. Savunmacıların hücumcuları sadece takip ettikleri çalışma şekli.
SHOOTING CLOCK : Bir takımın sınırlı hücum süresini gösteren şut saati. 24 saniye cihazı. FIBA ve NBA kurallarına göre 24 saniye içinde hücum takımının topun çembere çarptırılması gerekmektedir.
SHOT CHART : Maçta atılan tüm şutların kaydedildiği kağıt.
SHOOTING GUARD : Takımın en iyi şutörü.
SHOVEL PASS : Tek veya iki elle alttan atılan pas.
SIDELINES : Yan çizgiler.
SIGNALS : Parmak veya elle gösterilen işaretler.
SIXTH MAN : 6. adam. Oyuna giren ilk yedek oyuncu.
SKY HOOK : Çok yüksekten bombeli olarak atılan çengel atış.
SKYWALKER : Gökyüzünde yürüyen, çok yükseğe sıçrayabilen.
SESSION : Hücum ve savunma stratejilerinin konuşulduğu maç öncesi toplantısı.
SLAM DUNK : Smaç.
SLIDING : Savunma duruşunda (stance) iken yapılan kayma adımları.
SLOW BREAK : Hücuma yavaş yavaş gelip set hücumuna başlama.
SMALL FORWARD : Takımın en atletik oyuncusu. Kısa forvet.
SNATCH : Rakibin elinden ribaundu alma.
SPINNING LAYUP : Turnikeye başlarken vücudu yana doğru döndürüp topa falso verdirerek yapılan potalı atış.
STAFF : Ekip, kadro.
STAGGER STANCE : Savunma duruşu. Bir ayak ötekinin biraz önünde, ayaklar omuz genişliğinde açık ve bir el topu çalmak için ileri doğru uzanmış.
START THE CLOCK : Saatin çalışmaya başlaması.
STATISTICKS : İstatistik.
STEAL : Top çalma.
STEPS : Topla beraber, dribbling yapmadan yürüme. Bu bir kural ihlalidir.
STOPPING ON A DIME : Koşan oyuncunun aniden durması.
STUFF : Smaç yapma veya şutu kesme, blok yapma.
STRONG SIDE : Oyun sırasında topun olduğu saha.
STUNTING : Savunmada devamlı değişiklik yapmak. Bölge savunması yaparken adam adama savunmaya dönme gibi…
SUBMARINING : Savunmacının, zıplayan hücumcunun altına girerek yaptığı faul.
SUBSTITUTES : Yedekler.
STRETCHING : Germe. Oyundan önce ve sonra yapılan ısınma ve soğuma jimnastiği.
SUPERSTAR : Çok iyi oyuncu.
SWEEP THE BOARDS : Herkesten yükseğe zıplayıp ribaundu almak.
SWEEPING A SERIES : Bir takımın rakip takım ile oynadığı tüm maçları kazanması.
SWISH : Hiçbir yere değmeyen şutun fileden geçişinde çıkan ses.
SWITCH : Savunmada adam değişme.

T

TAKE IT OUT : Sayı sonrası topun oyuna sokulması.
TAP : Topu tipleme.
TEAM FAULS : Takım faulleri.
TEAMWORK : Savunmada ve hücumda takımca çalışma.
TECHNICAL FOUL : Teknik faul.
TELEGRAPHING : Telgraf çekme. Hücumun pas verirken, pası vereceği yeri çok belli etmesi.
THREE-ON-TWO : Üç hücum oyuncusunun iki savunmacıya karşı hücum etmesi.
THREE POINT PLAY : Üç sayı atmak için yapılan oyun.
THREE SECOND RULE : Üç saniye kuralı. Bir hücum oyuncusu rakip takımın potasının altındaki tahditli bölgede üç saniyeden fazla kalırsa top savunma takımına geçer.
THREE-SIXTY : Kendi etrafında 360 derece dönüp smaç yapmak.
THREE-TWO : 3-2 alan savunması.
THROW IT DOWN : Smaç yapmak.
TICKLE THE TWINE : Atılan şutta topun sadece fileye değip sayı olmaması.
TIMEKEEPER : Maçta süreyi tutan görevli.
TIMEOUT : Mola.
TIMING : Zamanlama.
TIP-IN : Hücum ribaundu sonrasında topu bir anlık dokunmayla rakip takımın çemberine atmak.
TRAILER : Fast break’te arkadan gelen hücum oyuncusu.
TRAIN : Arka arkaya galibiyet alan ve durdurulamayan takım.
TRAINER : Masör.
TRAINING RULES : Koçun koyduğu disiplini sağlayan çalışma kuralları.
TRANSITION GAME : Hücumdan savunmaya geçiş sahnesi.
TRAP : Tuzak; iki savunmacının bir hücumcuyu sıkıştırması.
TRAVELING : Hücum oyuncusunun topu hatalı sürmesi. Kural ihlali.
TRIPLE DOUBLE : İstatistikte tutulan hanelerden (ribaund, sayı, asist, top kapma gibi) üçünden birden 10 veya daha fazla sayıda yapmak.
TRIPLE SCREEN : 3 oyuncunun birden perdeleme yapması.
TRYOUTS : Sezon başında yapılan oyuncu seçmesi. Oyuncuyu deneme.
TURKEY : Kolayca geçilen, yenilen oyuncu.
TURNAROUND JUMPER : Arkası potaya dönük topu aldıktan sonra potaya dönüp zıplayarak yapılan atış.
TURNOVERS : Top hakimiyetini kaybettiren hatalar.
TWENTY FOUR SECOND : 24 saniye kuralı; hücum takımının topu RULE kullanma süresi. Eğer hücum takımı 24 saniye içinde topu çembere çarptıramazsa, top savunma takımına geçer.
TWO-ONE-TWO : 2-1-2 alan savunması.
TWO-TWO-ONE : 2-2-1 alan savunması.

U

UMPIRE : Hakem
UNDERHAND PASS : Aşağıdan atılan pas.
UNDERHAND FREE THROW : 2 elle alttan atılan serbest atış.
UNDERNEATH : Pota altı.
UNSPORTSMANLIKE FOUL : Sportmenliğe aykırı davranış sonucu alınan faul. Hakeme veya rakip oyunculara saldırı.
UPCOURT : Oyunun cereyan ettiği yarı saha.

V

VARSITY : Okulda en iyi oyunculardan oluşturulan takım.
V-CUT : ’’V’’ harfi şeklinde olup, top almak için yapılan kat. Çembere doğru 1-2 adım atıp aniden yön değiştirip topu almaya çalışma.
VIOLATION : Hatalı yürüme, üç saniye ve topu taşıma gibi kural hataları sonucu top hakimiyetini kaybetmek.

W

WALKING : Dribbling yapmadan topu taşımak, yürümek.
WARM-UP : Isınma.
WEAK SIDE : Zayıf veya topun olmadığı taraf.
WEAVE : Örme.
WEEDING OUT : İhtiyaç duyulmayan veya iyi olmayan oyuncunun takımdan elenmesi.
WHEEL AND DEAL : Top ile çeşitli hareketler yapıp pas verme.
WHEELCHAIR BASKETBALL : Tekerlekli sandalye ile oynanan basketbol.
WING MAN : Kanat adamı.
WNBA : Amerikan Bayanlar Ulusal Basketbol Ligi. Bayanlar Profesyonel Ligi.

X

X ‘ S AND O ‘ S : Koçların diyagramlar çizerken kullandığısemboller. “X” savunma oyuncusunu, “O” hücum oyuncusunu gösterir.

Z

ZEBRA : Hakem. (Amerika’da giydikleri t- shirtlerinden dolayı)
ZONE DEFENSE : Alan savunması.
ZONE OFFENSE : Alan savunmasına karşı yapılan hücum.
ZONE PRESS : Baskılı alan savunması.
ZONE TRAP : Topun belli bir yere sürülüp sıkıştırma yapılan bölge savunması.

MALZEMESİNE GÖRE;

1. Kauçuk basketbol topları
2. Deri basketbol topları

BOYUTLARINA GÖRE;

1. 3 Numara basketbol topu
2. 5 Numara basketbol topu
3. 6 Numara basketbol topu
4. 7 Numara basketbol topu

KAUÇUK BASKETBOL TOPU;

Kauçuktan yapılmış ve suya karşı dayanıklı olduğu için genellikler dış sahalarda oynamak için tercih edilen basketbol topudur. Deri basketbol topuna göre daha fazla zıplamaktadır.

DERİ BASKETBOL TOPU;

Kompozit deriden imal edilmiş ve kapalı sahalarda oynamak için kullanılan topdur. FIBA (Uluslararası Basketbol Federasyonu) tarafından resmi maçlarda kullanılması zorunlu olan topdur. Kauçuk topları oranla daha az zıplamaktadır.

3 NUMARA BASKETBOL TOPU;

5 ila 8 yaş arasında kız ve erkek çocukların oynayabilecekleri topdur. Ağırlığı 297-318 gr, çevresi 56-57cm’dir.

5 NUMARA BASKETBOL TOPU;

11 yaş altı kız ve erkek çocukların oynayabilecekleri topdur. Ağırlığı 396-453 gr, çevresi 70-71 cm’dir.

6 NUMARA BASKETBOL TOPU;

11-13 yaş arası erkeklerin ve 11 yaşından büyük bayanların oynayabilecekleri topdur. Ağırlığı 510-566gr, çevresi 72-75 cm’dir. 180 cm’den bırakıldığında 130 cm zıplaması gerekmektedir. Bu da yaklaşık olarak kollarınızı düz bir şekilde topu bıraktığınızda belinizi geçen bir zıplamaya denk gelmektedir. Eğer bu yükseklikten bıraktığınız top, belinizi geçiyorsa zıplaması iyi demektir. Daha yükseğe zıplarsa havasını biraz almanız daha az zıplarsa biraz hava basmanız önerilir.

7 NUMARA BASKETBOL TOPU;

13 yaşından büyük erkeklerin oynayabilecekleri topdur. Ağırlığı 567-650 gr, çevresi 75-78 cm’dir. 180 cm’den bırakıldığında 130 cm zıplaması gerekmektedir. Bu da yaklaşık olarak kollarınızı düz bir şekilde topu bıraktığınızda belinizi geçen bir zıplamaya denk gelmektedir. Eğer bu yükseklikten bıraktığınız top, belinizi geçiyorsa zıplaması iyi demektir. Daha yükseğe zıplarsa havasını biraz almanız daha az zıplarsa biraz hava basmanız önerilir.

Onar dakikalık dört periyottan oluşan bir basketbol maçını düşünün. Sporcular, oyun süresince farklı mesafeleri  farklı hızlarda koşarlar. Bunu, hem toplu hem de topsuz olarak oyun boyunca sürdürürler. Bu süreci sürdürebilmek için, basketbolcunun motor özellikler bakımından tam anlamıyla yeterli olması gerekir. Bu motor özelliklerden biri de dayanıklılık özelliğidir. Fartlek antrenmanı dayanıklılık özelliğini geliştirmeye yönelik bir uygulama olarak düşünülmelidir.

Daha çok atletizm antrenmanları için düzenlenen fartlek çalışmaları, basketbolcular için de uygulanabilir mi? Fartlek kelime anlamı olarak “sürat oyunları” olarak tanımlanır. Buna “koşu oyunları” da diyebilirsiniz. Bu koşudan amaç; seçilen mesafe içinde ya da zaman biriminde değişken hızlarda koşular yaparak, kalp atım/ dakika sayısını farklı düzeylere çıkarıp indirerek aerobik ve anerobik kapasiteyi geliştirmektir. Basketbolcuların de aerobik ve anerobik kapasitelerinin geliştirilmesi için bu çalışma bir antrenman yöntemi olarak ele alınıp, uygulanabilir.

Fartlek uygulamaları ile alışılagelmiş dayanıklılık antrenmanlarının dışına çıkılarak, basketbolcular için farklı görünen bir uygulama ortaya konulabilir. Böylece, monotonluktan uzaklaşılarak dayanıklılık antrenmanları daha zevkli hale getirilir.  Fartlek uygulaması ile basketbolcülerin genellikle aerobik kapasitelerinin geliştirilmesi amaçlanırken, zaman zaman anerobik ortama da girilerek bu kapasitenin geliştirilmesi hedeflenir. Yüklenmenin yoğunluğu ile dinlenme arasındaki ilişki çok iyi düzenlendiğinde hem aerobik hem de anerobik kapasiteyi birlikte geliştirmek olanaklı olur.

Fartlek türü aerobik çalışmaları hangi düzeydeki basketbolculara yaptırdığınız da önem taşır. Bu çalışma, ilköğretim birinci kademedeki çocuklara yaptırılmaz. Daha çok ergenlik dönemine yakın ve bu dönem ile birlikte performans antrenmanları yapanlara uygulanan bir çalışma yöntemi olarak seçilir. İlköğretim çağı çocuklarında eşik altı yoğunluktaki yüklenmelerle aerobik dayanıklılığa temel oluşturma amaçlanır.

Fartlek Nasıl uygulanır?

Performans sporcularının antrenman içeriğinde yer alan fartlek uygulamaları daha kapsamlı ve değişkendir. Fartlek antrenman uygulamaları genellikle iki şekilde yapılmaktadır.

Uygulama 1.   Holmer Fartlek Modeli: Bu antrenman modelinde antrenman kapsamı olarak belirli bir süre seçilir. Örneğin, bir saatlik fartlek antrenmanı amaçlansın. Bu sürenin 40 dakikası jog temposunda koşularak organizma ağır yüklenmelere karşı hazırlanır. 15 dakikası ise aerobik eşikte koşulur. Son 5 dakikada yapılan eşik üstü yüklenmeler ile enerji depoları tamamen boşaltılır.

Bu fartlek uygulamasının genel amacı aerobik dayanıklılığı geliştirmektir. Ancak çalışmanın belirli sürelerinde yapılan farklı şiddetteki yüklenmeler ile aerobik eşik zorlanmış ve kısa süreli anerobik ortama geçilmiştir. Böylece basketbol oyununda sporcuların oyun sırasında uygulamak zorunda kaldıkları farklı koşu şiddetlerine yönelik bir uygulama biçimi ortaya konulmaktadır.

Uygulama 1 için yapacağınız çalışma kapsamını mesafe olarak da ele alabilirsiniz. Örneğin, 3000 metrelik bir mesafenin 2000-2200 metre kadarı jog temposunda koşulur, geriye kalan 400-600 metrelik kısmı yüksek hızlarda koşulur. Son 80-100 metrelik kısım yarışma şeklinde sürdürülerek enerji depolarının tamamının boşaltılması amaçlanır.

Uygulama 2. Lydiard Fartlek Modeli: Bu modelde çalışma için ayrılan süre ya da mesafede antrenman şiddeti (hız) kademeli olarak artırılır. Örneğin; çalışmaya,

7-8 dakika ısınma koşusu şeklinde başlanır. Bunu,

5-6 dakika yüksek tempoda bir koşu izler. Bundan sonra,

6-7 dakika yavaş tempoda koşulur. Bunu izleyen sürede,

5-6 dakika yüksek tempoda koşulur,

6-7 dakika yavaş tempoda koşularak uygulama bitirilir.

Antrenman uygulaması süresince her basketbolcunun yaklaşık olarak 35 dakika kadar koştuğu görülür (bu da bir basketbol maçındaki süreye yakındır). Bu sürenin yaklaşık 22 dakikasında yavaş tempoda koşulduğu, 12-13 dakikasında da yüksek tempoda bir uygulama yapıldığı görülmektedir. Bu çalışma ile hem aerobik hem de anerobik dayanıklılık özelliği geliştirilir. Uygulamayı sporcularınızın gelişim düzeylerini dikkate alarak yoğunlaştırabilirsiniz. Örneğin, uygulama 2’yi 15 dakikalık dinlenme aralığı ile 2 set halinde uygulayabilirsiniz.

Fartlek antrenman modeli bir reçete olmayıp, sadece dayanıklılık antrenmanı modelleri içinde bir alternatiftir. Dayanıklılığa gereksinim duyan bütün spor dalları için aynen uygulanacağı gibi, çeşitlendirilebilirde. Bu yazı dayanıklılık antrenmanlarınızı sıkıcı olmaktan kurtaracağı düşüncesiyle kaleme alınmıştır. Başarılı çalışmalar.